Ngày 16 tháng 10 năm 2025, trong bối cảnh cả nước đang đẩy mạnh chuyển đổi số, Trung tâm Chứng thực điện tử quốc gia (NEAC) thuộc Bộ Khoa học và Công nghệ, phối hợp cùng Vụ Pháp chế và Sở Khoa học và Công nghệ TP. Hồ Chí Minh, đã tổ chức Hội nghị “Tập huấn về chữ ký số và dịch vụ tin cậy năm 2025”. Sự kiện quy tụ hơn 600 đại biểu đại diện các Sở, ngành, xã phường, doanh nghiệp, tổ công nghệ số cộng đồng và các Tổ chức cung cấp dịch vụ chứng thực chữ ký số (CA) công cộng khu vực phía Nam.
Toàn cảnh Hội nghị
Sự kiện nằm trong chuỗi hoạt động tuyên truyền toàn quốc của NEAC nhằm phổ cập chữ ký số và các dịch vụ tin cậy. Hội nghị diễn ra chỉ một ngày sau khi NEAC chính thức khai trương chi nhánh đầu tiên tại TP. Hồ Chí Minh, khẳng định tầm quan trọng chiến lược của khu vực phía Nam trong việc lan tỏa hạ tầng tin cậy số quốc gia.
Ông Đinh Quang Trung, Phó Giám đốc Trung tâm Chứng thực điện tử quốc gia phát biểu tại Hội nghị
Phát biểu khai mạc Hội nghị, ông Đinh Quang Trung, Phó Giám đốc Trung tâm Chứng thực điện tử quốc gia, nhấn mạnh: “Luật Giao dịch điện tử 2023 cùng Nghị định 23/2025/NĐ-CP là xương sống pháp lý của quá trình chuyển đổi số quốc gia. Chữ ký số không chỉ là công cụ xác thực, mà còn là nền tảng niềm tin số – bảo đảm cho mọi giao dịch điện tử được diễn ra an toàn, minh bạch và hợp pháp”.
Ông Trung cho biết, tính đến tháng 8/2025, cả nước đã có hơn 22 triệu chứng thư chữ ký số được cấp, tương đương 36,1% dân số trưởng thành. Những con số đó cho thấy niềm tin số đang được lan tỏa mạnh mẽ. Chữ ký số đã được ứng dụng sâu rộng trong nhiều lĩnh vực: 100% doanh nghiệp dùng để kê khai thuế điện tử , trên 4 tỷ hóa đơn điện tử đã được phát hành , và nhiều bệnh viện đã triển khai trong bệnh án điện tử. Đặc biệt, Luật Công chứng năm 2024 được thông qua đã mở ra kỷ nguyên mới cho công chứng điện tử.
Ông Phạm Huỳnh Quang Hiếu, Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ TP. Hồ Chí Minh phát biểu
Về phía TP. Hồ Chí Minh, Ông Phạm Huỳnh Quang Hiếu, Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ TP. Hồ Chí Minh, khẳng định việc ứng dụng chữ ký số không chỉ giúp các cơ quan, tổ chức và doanh nghiệp rút ngắn quy trình, giảm chi phí, tăng năng suất lao động mà còn góp phần hình thành niềm tin số, yếu tố cốt lõi trong chuyển đổi số. Ông nhấn mạnh: “TP. Hồ Chí Minh đang là địa phương dẫn đầu cả nước về triển khai chữ ký số, góp phần thực hiện mục tiêu Chính phủ số – Kinh tế số – Xã hội số”.
Tại TP. Hồ Chí Minh, việc tích hợp CKS cá nhân vào ứng dụng công dân số, hệ thống quản lý văn bản điện tử và cổng dịch vụ công đã tạo ra bước chuyển mạnh mẽ trong xây dựng chính quyền số, với hàng triệu giao dịch điện tử được ký số thành công mỗi năm.
Bà Nguyễn Minh Hằng, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ KH&CN) chia sẻ thông tin đến Hội nghị
Bà Nguyễn Minh Hằng - Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ KH&CN) cho biết, cần phân biệt rõ ba loại chữ ký điện tử cơ bản theo Luật Giao dịch điện tử gồm: Chữ ký điện tử chuyên dùng (chỉ sử dụng trong nội bộ cơ quan, tổ chức); Chữ ký số công cộng (sử dụng phổ biến trong tất cả các giao dịch đời sống xã hội trừ hoạt động công vụ) và Chữ ký số chuyên dùng công vụ (dùng cho cán bộ, công chức trong hoạt động công vụ).
Bà Hằng lưu ý, CKS công cộng có giá trị pháp lý tương đương chữ ký tay trong việc ký văn bản. Các hình thức xác thực điện tử khác như: OTP, tin nhắn SMS hay Face ID chỉ là phương thức xác nhận bằng điện tử, không được coi là CKS, nhưng vẫn có giá trị pháp lý trong các giao dịch dân sự được các bên đồng thuận và được quy định bởi pháp luật chuyên ngành.
Đại diện NEAC tham luận tại Hội nghị
Tại Hội nghị, đại diện NEAC đã giới thiệu tổng quan về Nghị định số 23/2025/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết về chữ ký điện tử và dịch vụ tin cậy, thay thế và mở rộng các quy định trước đây tại Nghị định 130/2018/NĐ-CP. Nghị định mới được ban hành tháng 2/2025 đã tạo cơ sở pháp lý đồng bộ, hiện đại, đưa các dịch vụ tin cậy – gồm dịch vụ chứng thực chữ ký số công cộng, dịch vụ cấp dấu thời gian, chứng thực thông điệp dữ liệu – trở thành những thành phần thiết yếu trong hạ tầng số quốc gia. Các chuyên gia nhấn mạnh, đây là bước tiến quan trọng giúp Việt Nam tiệm cận các chuẩn mực quốc tế, như eIDAS (Liên minh châu Âu), mở đường cho khả năng công nhận lẫn nhau về chữ ký điện tử giữa Việt Nam và các quốc gia, vùng lãnh thổ khác trong tương lai.
Hội nghị dành phần lớn thời gian để phổ biến kiến thức thực tiễn và hướng dẫn kỹ thuật về triển khai chữ ký số cá nhân. Các đại biểu được hướng dẫn chi tiết quy trình đăng ký và sử dụng chữ ký số từ xa (remote signing) – hình thức ký số hiện đại cho phép người dùng thực hiện ký văn bản điện tử trực tiếp trên thiết bị di động hoặc máy tính, không cần USB token như trước đây. Thông qua trải nghiệm thực hành ngay tại hội nghị, nhiều cán bộ công nghệ thông tin, tổ công nghệ số cộng đồng và đại diện doanh nghiệp đã có cơ hội trực tiếp thử nghiệm quy trình ký số trên Cổng Dịch vụ công quốc gia, Cổng dịch vụ công TP. Hồ Chí Minh và các nền tảng một cửa điện tử. Theo đánh giá của NEAC, mô hình ký số từ xa đang dần trở thành xu hướng chủ đạo bởi tính tiện lợi, an toàn và khả năng tích hợp cao với các ứng dụng di động, ngân hàng, thương mại điện tử, y tế và giáo dục.
Bên cạnh nội dung kỹ thuật, hội nghị tập trung thảo luận các giải pháp thúc đẩy phổ cập chữ ký số cá nhân – một trong những mục tiêu trọng tâm của Chiến lược quốc gia về phát triển kinh tế số và xã hội số đến năm 2030. Theo báo cáo của NEAC, tính đến tháng 6/2025, Việt Nam có 25 tổ chức cung cấp dịch vụ chứng thực chữ ký số công cộng được cấp phép hoạt động, trong đó 10 doanh nghiệp đã triển khai mô hình ký số từ xa. Tổng số chứng thư chữ ký số đang hoạt động đạt gần 9 triệu, trong đó 7 triệu chứng thư thuộc về cá nhân, cho thấy thị trường đang chuyển dịch mạnh sang hướng phổ cập chữ ký số cá nhân thay vì chỉ phục vụ tổ chức, doanh nghiệp như trước.
Đại diện VNPT CA tham luận
Hội nghị được lắng nghe chia sẻ những kinh nghiệm thực tiễn trong việc triển khai chữ ký số trong các lĩnh vực cụ thể từ phía các diễn giả. Đối với ngành y tế, chữ ký số đang được sử dụng để ký bệnh án điện tử, đơn thuốc điện tử và giấy ra viện, góp phần số hóa quy trình khám chữa bệnh, giảm thủ tục giấy tờ. Đối với lĩnh vực giáo dục, nhiều trường đại học đã bắt đầu cấp phát văn bằng, bảng điểm điện tử có chữ ký số của hiệu trưởng và triển khai xác thực học bạ trực tuyến. Ở lĩnh vực dịch vụ công, NEAC đã phối hợp với các bộ, ngành và địa phương tích hợp chức năng ký số trực tiếp trên Cổng Dịch vụ công quốc gia và hệ thống của 34 tỉnh, thành phố, giúp người dân có thể thực hiện thủ tục hành chính hoàn toàn trên môi trường mạng, từ đăng ký kinh doanh, cấp phép xây dựng đến khai sinh, đăng ký kết hôn. Các mô hình này được xem là những bước đi thiết thực trong hiện thực hóa mục tiêu “chính phủ số phục vụ người dân” mà Chính phủ đã đặt ra.
Đại biểu gửi câu hỏi đến Hội nghị nhằm giải đáp những thắc mắc của người dân và doanh nghiệp trong việc ứng dụng chữ ký số vào đời sống
Phần thảo luận của hội nghị diễn ra sôi nổi, tập trung vào các vấn đề thực tiễn như chi phí duy trì chứng thư chữ ký số cá nhân, tiêu chuẩn an toàn của dịch vụ ký số từ xa, khả năng liên thông giữa các nhà cung cấp dịch vụ (CA) và chính sách hỗ trợ nhóm người dùng đặc thù. Đại diện NEAC cho biết, Bộ Khoa học và Công nghệ đang phối hợp với Bộ Tài chính và Bộ Công Thương nghiên cứu cơ chế giảm hoặc miễn phí chữ ký số cá nhân cho các đối tượng ưu tiên như giáo viên, bác sĩ, cán bộ y tế và công chức, đồng thời nhiều CA công cộng đã triển khai chương trình miễn phí khởi tạo và duy trì 12 tháng cho người dùng mới nhằm khuyến khích người dân tiếp cận dịch vụ.
Kết thúc hội nghị, ông Đinh Quang Trung khẳng định: “NEAC cam kết đồng hành cùng các bộ, ngành, địa phương và doanh nghiệp để đưa chữ ký số đến với người dân, xây dựng niềm tin số quốc gia – nền tảng cho một xã hội số an toàn, minh bạch và bền vững”.
Hội nghị không chỉ là diễn đàn tập huấn mà còn là minh chứng cho sự gắn kết giữa quản lý nhà nước và doanh nghiệp công nghệ, mở ra chặng đường mới trong việc phổ cập chữ ký số – dịch vụ tin cậy cho toàn dân, hướng tới mục tiêu Việt Nam vươn mình mạnh mẽ trong kỷ nguyên số./.
(NEAC)
