Các bài viết phác họa một bức tranh toàn cảnh về nỗ lực chuyển đổi số mạnh mẽ của Việt Nam trong giai đoạn hiện tại. Trọng tâm là việc thống nhất sử dụng Dịch vụ công trên một nền tảng duy nhất, đẩy mạnh ứng dụng Chữ ký số và Dịch vụ tin cậy vào mọi lĩnh vực từ hành chính, y tế, giáo dục đến thương mại, đồng thời chủ động đối mặt với các thách thức từ Công nghệ mới như máy tính lượng tử và các rủi ro an ninh mạng tinh vi.
Ảnh minh họa
I. Tin tức từ Trung tâm Chứng thực điện tử quốc gia (NEAC)
Các hoạt động của NEAC cho thấy sự tập trung vào việc củng cố tổ chức, định hướng chiến lược và nắm bắt xu hướng toàn cầu để thúc đẩy hệ sinh thái dịch vụ tin cậy tại Việt Nam.
- Định hướng chiến lược và củng cố tổ chức:
- Đại hội Chi bộ Trung tâm Chứng thực điện tử quốc gia lần thứ III, nhiệm kỳ 2025–2030 đã được tổ chức thành công, đề ra phương hướng, mục tiêu và nhiệm vụ cho giai đoạn tới nhằm xây dựng Chi bộ trong sạch, vững mạnh và hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chính trị được giao. https://neac.gov.vn/vi/tin-tuc-su-kien/detail/chi-bo-trung-tam-chung-thuc-dien-tu-quoc-gia-to-chuc-thanh-cong-dai-hoi-chi-bo-lan-thu-iii--nhiem-ky-2025%E2%80%932030-678.htm
- Trung tâm cũng đã công bố và trao các Quyết định về công tác cán bộ, kiện toàn bộ máy lãnh đạo để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới. https://neac.gov.vn/vi/tin-tuc-su-kien/detail/tin-hoat-dong-neac/trung-tam-chung-thuc-dien-tu-quoc-gia-cong-bo-va-trao-quyet-dinh-ve-cong-tac-can-bo-677.htm
- Nắm bắt xu thế toàn cầu:
- NEAC nhận định rằng thị trường chữ ký điện tử đang bùng nổ trên toàn cầu, mở ra cơ hội lớn cho Việt Nam bứt phá trong kỷ nguyên số. Việc tận dụng cơ hội này để phát triển các dịch vụ tin cậy trong nước là một nhiệm vụ quan trọng. https://neac.gov.vn/vi/tin-tuc-su-kien/detail/dich-vu-tin-cay:-nen-tang-dam-bao-niem-tin-trong-thoi-dai-so-674.htm
II. Chuyển đổi số trong Dịch vụ công và Hành chính công
Đây là lĩnh vực có những bước chuyển biến mạnh mẽ và rõ nét nhất, với mục tiêu lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm.
- Triển khai "Một cửa số duy nhất":
- Từ 18h ngày 27/6/2025, Cổng Dịch vụ công quốc gia sẽ được triển khai như là "cửa số duy nhất" để giải quyết thủ tục hành chính. Các Cổng Dịch vụ công cấp tỉnh, bộ sẽ đóng giao diện từ ngày 1/7/2025 để hợp nhất về một đầu mối duy nhất này. TP.HCM cũng đã bắt đầu triển khai thử nghiệm mô hình này. https://tuoitre.vn/tu-18h-ngay-27-6-trien-khai-cong-dich-vu-cong-quoc-gia-la-cua-so-duy-nhat-20250626200711143.htm
- Mục tiêu của việc hợp nhất là để người dân, doanh nghiệp chỉ cần truy cập vào một địa chỉ duy nhất, đăng nhập bằng một tài khoản duy nhất (là VNeID) để thực hiện tất cả các dịch vụ công.
- Để thực hiện các giao dịch này, chữ ký số và tài khoản định danh điện tử VNeID là những công cụ không thể thiếu. Từ ngày 1/7, các doanh nghiệp không có VNeID sẽ không được truy cập hệ thống thuế điện tử. https://vov.vn/kinh-te/tu-17-doanh-nghiep-khong-co-vneid-se-khong-duoc-truy-cap-he-thong-thue-dien-tu-post1208931.vov?jskey=gublNUPY44OL0l6Wp%2BFfsoMck3q7%2BKiQAw%3D%3D
- Bắt buộc xử lý công việc trên môi trường mạng:
- Theo chỉ đạo của Chính phủ, đến ngày 30/6/2025, tất cả lãnh đạo, cán bộ, công chức phải xử lý hồ sơ công việc trên môi trường mạng. Điều này đòi hỏi việc sử dụng chữ ký số chuyên dùng công vụ một cách đồng bộ. Báo Quảng Ngãi cũng đã có bài viết hướng dẫn cụ thể về việc quản lý, sử dụng chữ ký số trong giai đoạn sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị. https://xaydungchinhsach.chinhphu.vn/den-30-6-2025-tat-ca-lanh-dao-can-bo-cong-chuc-phai-xu-ly-ho-so-cong-viec-tren-moi-truong-mang-119250223215331303.htm
- Việc đẩy mạnh chuyển đổi số trong hoạt động công vụ được xem là giải pháp hiệu quả để ngăn chặn tham nhũng, tiêu cực.
- Sáng kiến mới: Hà Nội đã đề xuất thí điểm cơ chế "ủy quyền số", cho phép người dân và doanh nghiệp thực hiện việc ủy quyền hoàn toàn trên môi trường điện tử thông qua các nền tảng định danh và hợp đồng điện tử, có xác thực bằng chữ ký số. https://kinhtedothi.vn/ha-noi-de-xuat-thi-diem-co-che-uy-quyen-so-trong-thuc-hien-thu-tuc-hanh-chinh.743956.html
III. Ứng dụng Chữ ký số và Dịch vụ tin cậy trong các lĩnh vực
- Hợp đồng điện tử và Thương mại điện tử:
- Hợp đồng điện tử được xem là giải pháp tất yếu trong kỷ nguyên số, giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí, thời gian và tối ưu hóa quy trình. Việc giao kết hợp đồng điện tử cần đảm bảo tính pháp lý, và chữ ký số là công cụ quan trọng nhất để thực hiện điều này. https://baocamau.vn/hop-dong-dien-tu-giai-phap-tat-yeu-trong-ky-nguyen-so-a39826.html
- Dự thảo Luật Thương mại điện tử đang được xây dựng, dự kiến sẽ tạo hành lang pháp lý hoàn chỉnh hơn cho các hoạt động này. https://tapchicongthuong.vn/du-thao-luat-thuong-mai-dien-tu-142076.htm
- Hóa đơn điện tử: Nhiều doanh nghiệp đã triển khai các chương trình miễn phí hoàn toàn phần mềm hóa đơn điện tử cho các hộ kinh doanh, nhằm thúc đẩy việc áp dụng rộng rãi và hỗ trợ chuyển đổi số trong cộng đồng doanh nghiệp nhỏ. Các ngân hàng cũng có nhiều chương trình tiếp sức cho hộ kinh doanh chuyển đổi lên doanh nghiệp, trong đó có hỗ trợ về các giải pháp số như hóa đơn điện tử.
- Y tế và Giáo dục:
- Ngành y tế đang đẩy mạnh việc thay thế bệnh án giấy bằng bệnh án điện tử, yêu cầu phải có chữ ký số của cơ sở y tế để đảm bảo tính pháp lý. Người dân cũng đã có thể sử dụng Sổ sức khỏe điện tử trên ứng dụng VNeID, một bước tiến trong việc quản lý thông tin sức khỏe cá nhân. https://baotuyenquang.com.vn/nganh-y-te-thay-the-benh-an-giay-bang-benh-an-dien-tu-214105.html
- Trong giáo dục, học bạ số đã được triển khai, giúp giáo viên giảm tải công việc và quản lý thông tin hiệu quả hơn. Học bạ số cần có chữ ký số của giáo viên và lãnh đạo nhà trường để xác thực.
IV. Công nghệ mới và Thách thức An ninh mạng
- Công nghệ Lượng tử (Post-Quantum Cryptography - PQC):
- Công nghệ lượng tử được nhận định là có thể phá vỡ các hệ thống mật mã hiện tại, đe dọa an toàn của chữ ký số và các dịch vụ tin cậy. Báo Dân trí nhấn mạnh Việt Nam cần nắm bắt "cửa sổ cơ hội hẹp" để không bị chậm chân trong cuộc đua này. https://dantri.com.vn/khoa-hoc/cong-nghe-luong-tu-viet-nam-can-nam-cua-so-co-hoi-hep-de-khong-cham-chan-20250625082658340.htm
- Cộng đồng quốc tế cũng rất quan tâm đến vấn đề này, thể hiện qua các hội thảo như "Post-Quantum Cryptography Conference" được tổ chức bởi PKI Consortium. Các bài viết trên LinkedIn cũng cho thấy các doanh nghiệp đã bắt đầu triển khai các giải pháp PKI hậu lượng tử. https://pkic.org/events/2025/pqc-conference-kuala-lumpur-my/
- Blockchain và Tài sản số: Các hội thảo quốc tế về Dịch vụ tin cậy và AI cũng đề cập nhiều đến vai trò của Blockchain trong việc tái tạo niềm tin và sự minh bạch. EU đã ban hành Đạo luật Thị trường Tài sản Điện tử (MiCA), là một kinh nghiệm quan trọng cho Việt Nam trong việc xây dựng hành lang pháp lý cho lĩnh vực này.
- Thách thức An ninh và Niềm tin số (Digital Trust):
- Một rủi ro nghiêm trọng đã được chỉ ra là tin tặc có thể lạm dụng các công cụ hợp pháp để tạo ra mã độc mang chữ ký số hợp pháp, qua mặt các giải pháp an ninh. Điều này đặt ra thách thức lớn cho các tổ chức trong việc bảo vệ niềm tin số. https://whitehat.vn/threads/lam-dung-connectwise-tin-tac-tao-ma-doc-mang-chu-ky-so-hop-phap.18499/
- Các tập đoàn lớn như Microsoft cũng phải tăng cường các biện pháp thực thi về ánh xạ chứng thư mạnh để bảo vệ hạ tầng khóa công khai (PKI).
- Cả Trung Quốc và Ấn Độ đều nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xây dựng niềm tin số thông qua các nỗ lực được ghi nhận tại diễn đàn của Liên Hợp Quốc và các báo cáo chính sách cấp quốc gia. https://www.chinadaily.com.cn/a/202506/27/WS685d8a89a310a04af22c8bcc.html
Nhìn về tương lai, tuần qua cũng cho thấy sự chủ động của Việt Nam trước các công nghệ mới và thách thức an ninh. Mối đe dọa từ máy tính lượng tử có khả năng phá vỡ các hệ thống mật mã hiện tại đã được nhận diện rõ ràng, và Việt Nam được khuyến nghị cần nắm bắt "cửa sổ cơ hội hẹp" để phát triển công nghệ mật mã hậu lượng tử (PQC). Cùng lúc đó, các rủi ro an ninh mạng ngày càng tinh vi, như việc tin tặc tạo ra mã độc mang chữ ký số hợp pháp, đòi hỏi các giải pháp bảo mật phải liên tục được nâng cấp.
Tóm lại, bức tranh tổng quan tuần qua cho thấy một Việt Nam đang quyết liệt hành động trên mọi mặt trận của chuyển đổi số: thống nhất nền tảng dịch vụ công, bắt buộc số hóa trong bộ máy nhà nước, lan tỏa ứng dụng chữ ký số vào đời sống, và chuẩn bị chiến lược cho các thách thức công nghệ trong tương lai. Đây là giai đoạn bản lề, tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển của kinh tế số và xã hội số trong những năm tới./.
(NEAC tổng hợp)
